پمپ های هیدرولیک

انواع پمپ های هیدرولیک:

(پمپ هیدرولیک – فروش پمپ هیدرولیک – لیست قیمت انواع پمپ های هیدرولیک)

با توجه به نفوذ روز افزون سيستم هاي هيدروليکي در صنايع مختلف وجود پمپ هايي با توان و فشار هاي مختلف بيش از پيش مورد نياز است . پمپ به عنوان قلب سيستم هيدروليک انرژي مکانيکي را که توسط موتورهاي الکتريکي، احتراق داخلي و … تامين مي گردد به انرژي هيدروليکي تبديل مي کند. در واقع پمپ در يک سيکل هيدروليکي يا نيوماتيکي انرژي سيال را افزايش مي دهد تا در مکان مورد نياز اين انرژي افزوده به کار مطلوب تبديل گردد.

فشار اتمسفر در اثر خلا نسبي بوجود آمده به خاطر عملکرد اجزاي مکانيکي پمپ ،  سيال را مجبور به حرکت به سمت مجراي ورودي آن نموده تا توسط پمپ به ساير قسمت هاي مدار هيدروليک رانده شود.

حجم روغن پر فشار تحويل داده شده به مدار هيدروليکي بستگي به ظرفيت پمپ و در نتيجه به حجم جابه جا شده سيال در هر دور و تعداد دور پمپ دارد. ظرفيت پمپ با واحد گالن در دقيقه يا ليتر بر دقيقه بيان مي شود.

نکته قابل توجه در در مکش سيال ارتفاع عمودي مجاز پمپ نسبت به سطح آزاد سيال مي باشد ، در مورد روغن اين ارتفاع نبايد بيش از ۱۰ متر باشد زيرا بر اثر بوجود آمدن خلا نسبي اگر ارتفاع بيش از ۱۰ متر باشد روغن جوش آمده و بجاي روغن مايع ، بخار روغن وارد پمپ شده و در کار سيکل اختلال بوجود خواهد آورد . اما در مورد ارتفاع خروجي پمپ هيچ محدوديتي وجود ندارد و تنها توان پمپ است که مي تواند آن رامعين کند.

 

پمپ ها در صنعت هيدروليک به دو دسته کلي تقسيم مي شوند :

 ۱- پمپ ها با جا به جايي غير مثبت ( پمپ های ديناميکي)

۲- پمپ های با جابه جايي مثبت

 

پمپ ها با جا به جايي غير مثبت : توانايي مقاومت در فشار هاي بالا را ندارند و به ندرت در صنعت هيدروليک مورد استفاده قرار مي گيرند و معمولا به عنوان انتقال اوليه سيال از نقطه اي به نقطه ديگر بکار گرفته مي شوند. بطور کلي اين پمپ ها براي سيستم هاي فشار پايين و جريان بالا که حداکثر ظرفيت فشاري آنها به ۲۵۰psi    تا۳۰۰۰si   محدود مي گردد مناسب است. پمپ هاي گريز از مرکز (سانتريفوژ) و محوري نمونه کاربردي پمپ هاي با جابجايي غير مثبت مي باشد.

 

پمپ هاي با جابجايي مثبت : در اين پمپ ها به ازاي هر دور چرخش محور مقدار معيني از سيال  به سمت خروجي فرستاده مي شود و توانايي غلبه بر فشار خروجي و اصطکاک را دارد . اين پمپ ها مزيت هاي بسياري نسبت به پمپ هاي با جابه جايي غير مثبت دارند مانند مانند ابعاد کوچکتر ، بازده حجمي بالا ، انعطاف پذيري مناسب و توانايي کار در فشار هاي بالا ( حتي بيشتر از psi)

 

پمپ ها با جابه جايي مثبت از نظر ساختمان :

۱- پمپ های دنده ای

۲ – پمپ های پره ای

۳- پمپ های پيستونی

پمپ ها با جابه جايي مثبت از نظر ميزان جابه جايي : 

۱- پمپ ها با جا به جايي ثابت

۲- پمپ های با جابه جايي متغيير

 

در يک پمپ با جابه جايي ثابت (Fixed Displacement) ميزان سيال پمپ شده به ازاي هر يک دور چرخش محور ثابت است در صورتيکه در پمپ هاي با جابه جايي متغير (Variable  Displacement) مقدار فوق بواسطه تغيير در ارتباط بين اجزاء پمپ قابل کم يا زياد کردن است. به اين پمپ ها ، پمپ ها ي دبي متغير نيز مي گويند.

بايد بدانيم که پمپ ها ايجاد فشار  نمي کنند بلکه توليد جريان مي نمايند. در واقع در يک سيستم هيدروليک فشار بيانگر ميزان مقاومت در مقابل خروجي پمپ است اگر خروجي در فشار يک اتمسفر باشد به هيچ وجه فشار خروجي پمپ بيش از يک اتمسفر نخواهد شد .همچنين اگر خروجي در فشار ۱۰۰ اتمسفر باشد براي به جريان افتادن سيال فشاري معادل ۱۰۰ اتمسفر در سيال بوجود مي آيد.

 

پمپ هاي دنده اي   Gear Pump

اين پمپ ها به دليل طراحي آسان ، هزينه ساخت پايين و جثه کوچک و جمع و جور در صنعت کاربرد زيادي پيدا کرده اند . ولي از معايب اين پمپ ها مي توان به کاهش بازده آنها در اثر فرسايش قطعات به دليل اصطکاک و خوردگي و در نتيجه نشت روغن در قسمت هاي داخلي آن اشاره کرد. اين افت فشار  بيشتر در نواحي بين دنده ها و پوسته و بين دنده ها قابل مشاهده است.

پمپ ها ي دنده اي :

۱- دنده خارجی External Gear Pumps

۲– دنده داخلی Internal Gear Pumps

۳- گوشواره ای  Lobe Pumps

۴- پيچی  Screw Pumps

۵- ژيروتور Gerotor Pumps

 

 ۱- دنده خارجي External Gear Pumps

در اين پمپ ها يکي از چرخ دنده ها به محرک متصل بوده و چرخ دنده ديگر هرزگرد مي باشد. با چرخش محور محرک و دور شدن دنده هاي چرخ دنده ها از هم با ايجاد خلاء نسبي روغن به فضاي بين چرخ دنده ها و پوسته کشيده شده و به سمت خروجي رانده مي شود.

لقي بين پوسته و دنده ها در اينگونه پمپ ها حدود ۰٫۰۲۵ mm مي باشد.

 

افت داخلي جريان به خاطر نشست روغن در فضاي موجود بين پوسته و چرخ دنده است .

با توجه به دور هاي بالاي پمپ که تا  rpm ۲۷۰۰ مي رسد پمپاژ بسيار سريع انجام مي شود، اين مقدار در پمپ ها ي دنده اي با جابه جايي متغيير مي تواند از۷۵۰ rpm تا ۱۷۵۰ rpm  متغيير باشد. پمپ ها ي دنده اي براي فشارهاي تا (كيلوگرم بر سانتي متر مربع۲۰۰ )  ۳۰۰۰ psi طراحي شده اند که البته اندازه متداول آن ۱۰۰۰ psi  است.

 ۲– دنده داخلي Internal Gear Pumps 

اين پمپ ها بيشتر به منظور روغنکاري و تغذيه در فشار هاي کمتر از ۱۰۰۰ psi  استفاده مي شود ولي در انواع چند مرحله اي دسترسي به محدوده ي فشاري در حدود  ۴۰۰۰ psi نيز امکان پذير است. کاهش بازدهي در اثر سايش در پمپ هاي  دنده اي داخلي بيشتر از پمپ هاي دنده اي خارجي است.

 

   ۳- پمپ هاي گوشواره اي  Lobe Pumps  

اين پمپ ها  از خانواده پمپ هاي دنده اي هستند که آرامتر و بي صداتر از ديگر پمپ هاي اين خانواده عمل مي نمايد زيرا هر دو دنده آن داراي محرک خارجي بوده و دنده ها با يکديگر درگير نمي شوند. اما به خاطر داشتن دندانه هاي کمتر خروجي ضربان بيشتري دارد ولي جابه جايي حجمي بيشتري نسبت به ساير پمپ هاي دنده اي خواهد داشت.

 

  ۴- پمپ هاي پيچي  Screw Pumps          

پمپ پيچي يک پمپ دنده اي با جابه جايي مثبت و جريان محوري بوده که در اثر درگيري سه پيچ دقيق (سنگ خورده) درون محفظه آب بندي شده جرياني کاملا آرام ، بدون ضربان و با بازده بالا توليد مي کند. دو روتور هرزگرد به عنوان آب بندهاي دوار عمل نموده و باعث رانده شدن سيال در جهت مناسب مي شوند.حرکت آرام بدون صدا و ارتعاش ، قابليت کا با انواع سيال ، حداقل نياز به روغنکاري ، قابليت پمپاژ امولسيون آب ، روغن و عدم ايجاد اغتشاش زياد در خروجي از مزاياي جالب اين پمپ مي باشد.

۵- پمپ هاي ژيروتور Gerotor Pumps

عملکرد اين پمپها شبيه پمپ هاي چرخ دنده داخلي است. در اين پمپ ها عضو ژيروتور توسط محرک خارجي به حرکت در مي آيد و موجب چرخيدن روتور چرخ دندهاي درگير با خود مي شود.

در نتيجه اين مکانيزم درگيري ، آب بندي بين نواحي پمپاژ تامين مي گردد. عضو  ژيروتور داراي يک چرخ دندانه کمتر از روتور چرخ دنده داخلي مي باشد.

حجم دندانه کاسته شده ضرب در تعداد چرخ دندانه چرخ دنده محرک ،   حجم سيال پمپ شده به ازاي هر دور چرخش محور را مشخص مي نمايد.

 

پمپ هاي پره اي :

به طور کلي پمپ هاي پره اي به عنوان پمپ هاي فشار متوسط در صنايع مورد استفاده قرار مي گيرند. سرعت آنها معمولا از ۱۲۰۰ rpm تا ۱۷۵۰ rpm بوده و در مواقع خاص تا ۲۴۰۰ rpm  نيز ميرسد. بازده حجمي اين پمپ ها ۸۵% تا ۹۰% است اما بازده کلي آنها به دليل نشت هاي موجود در اطراف روتور پايين است ( حدود ۷۵% تا ۸۰%  ). عمدتا اين پمپها آرام و بي سر و صدا کار مي کنند ، از مزاياي جالب اين پمپ ها اين است که در صورت بروز اشکال در ساختمان پمپ بدون جدا کردن لوله هاي ورودي و خروجي قابل تعمير است.

فضاي بين روتور و رينگ بادامکي در در نيم دور اول چرخش محور ، افزيش يافته و انبساط حجمي حاصله باعث کاهش فشار و ايجاد مکش مي گردد، در نتيجه سيال به طرف مجراي ورودي پمپ جريان مي يابد. در نيم دور دوم  با کم شدن فضاي بين پره ها سيال که در اين فضاها قرار دارد با فشار به سمت خروجي رانده مي شود. همانطور که در شکل مي بينيد جريان بوجود آمده به ميزان خروج از مرکز(فاصله دو مركز) محور نسبت به روتور پمپ بستگي دارد و اگر اين فاصله به صفر برسد ديگر در خروجي جرياني نخواهيم داشت.

 

پمپ هاي پره اي که قابليت تنظيم خروج از مرکز را دارند مي توانند دبي هاي حجمي متفاوتي را به سيستم تزريق کنند به اين پمپ ها ، جابه جايي متغيير مي گويند. به خاطر وجود خروج از مرکز محور از روتور(عدم تقارن) بار جانبي وارد بر ياتاقان ها افزايش مي يابد و در فشار هاي بالا ايجاد مشکل مي کند.

براي رفع اين مشکل از پمپ هاي پره اي متقارن (بالانس) استفاده مي کنند. شکل بيضوي پوسته در اين پمپ ها باعث مي شود که مجاري ورودي و خروجي نظير به نظير رو به روي هم قرار گيرند و تعادل هيدروليکي برقرار گردد. با اين ترفند بار جانبي وارد بر ياتاقان ها کاهش يافته اما عدم قابليت تغيير در جابه جايي از معايب اين پمپ ها به شمار مي آيد .( چون خروج از مرکز وجود نخواهد داشت)

 

حداکثر فشار قابل دستيابي در پمپ هاي پره اي حدود ۳۰۰۰ psi  است.

 

  پمپ هاي پيستوني

پمپ هاي پيستوني با دارا بودن بيشترين نسبت توان به وزن، از گرانترين پمپ ها هستند و در صورت آب بندي دقيق پيستون ها مي تواند بالا ترين بازدهي را داشته باشند. معمولا جريان در اين پمپ ها بدون ضربان بوده و به دليل عدم وارد آمدن بار جانبي به پيستونها داراي عمر طولاني مي باشند، اما به خاطر ساختار پيچيده تعمير آن مشکل است.

از نظر طراحي پمپ هاي پيستوني به دو دسته شعاعي و محوري تقسيم مي شوند.

 

پمپ هاي پيستوني محوري با محور خميده (Axial piston pumps(bent-axis type)) :

در اين پمپ ها خط مرکزي بلوک سيلندر نسبت به خط مرکزي محور محرک در موقعيت زاويه اي مشخصي قرار دارد ميله پيستون توسط اتصالات کروي (Ball & socket joints)به فلنج محور محرک متصل هستند به طوري که تغيير فاصله بين فلنج محرک و بلوک سيلندر باعث حرکت رفت و برگشت پيستون ها در سيلندر مي شود. يک اتصال يونيورسال ( Universal link) بلوک سيلندر را به محور محرک متصل مي کند.

 

ميزان خروجي پمپ با تغيير زاويه بين دو محور پمپ قابل تغيير است.در زاويه صفر خروجي وجود ندارد و بيشينه خروجي در زاويه ۳۰ درجه بدست خواهد آمد.

پمپ هاي پيستوني محوري با صفحه زاويه گير  (Axial piston pumps(Swash plate)) :

در اين نوع پمپ ها محوربلوک سيلندر و محور محرک در يک راستا قرار مي گيرند و در حين حرکت دوراني به خاطر پيروي از وضعيت صفحه زاويه گير پيستون ها حرکت رفت و برگشتي انجام خواهند داد ، با اين حرکت سيال را از ورودي مکيده و در خروجي پمپ مي کنند. اين پمپ ها را مي توان با خاصيت جابه جايي متغير نيز طراحي نمود . در پمپ هاي با جابه جايي متغيير وضعيت صفحه زاويه گير توسط مکانيزم هاي دستي ، سرو کنترل و يا از طريق سيستم جبران کننده تنظيم مي شود. حداکثر زاويه صفحه زاويه گير حدود ۱۷٫۵  درجه مي باشد.

 

 پمپ هاي پيستوني شعاعي  (Radial piston pumps)

در اين نوع پمپ ها ، پيستون ها در امتداد شعاع قرار ميگيرند.پيستون ها در نتيجه نيروي گريز از مرکز و فشار سيال پشت آنها همواره با سطح رينگ عکس العمل در تماسند.

براي پمپ نمودن سيال رينگ عکس العمل بايد نسبت به محور محرک خروج از مرکز داشته باشد ( مانند شکل ) در ناحيه اي که پيستون ها از محور روتور فاصله دارند خلا نسبي بوجود آمده در نتيجه مکش انجام ميگيرد ، در ادامه دوران روتور، پيستون ها به محور  نزديک شده و سيال موجود در روتور را به خروجي پمپ مي کند. در انواع جابه جايي متغيير اين پمپ ها با تغيير ميزان خروج از مرکز رينگ عکس العمل نسبت به محور محرک مي توان مقدار خروجي سيستم را تغيير داد.

 

  پمپ هاي پلانچر (Plunger pumps)

پمپ هاي پلانچر يا پمپ هاي پيستوني رفت و برگشتي با ظرفيت بالا در هيدروليک صنعتي کاربرد دارند. ظرفيت برخي از اين پمپ ها به حدود چند صد گالن بر دقيقه مي رسد.

پيستون ها در فضاي بالاي يک محور بادامکي (شامل تعدادي رولر برينگ خارج از مرکز) در آرايش خطي قرار گرفته اند. ورود و خروج سيال به سيلندر ها از طريق سوپاپ ها(شير هاي يک ترفه) انجام مي گيرد.

 

  راندمان پمپ ها (Pump performance):

بازده يک پمپ بطور کلي به ميزان تلرانسها و دقت بکار رفته در ساخت ، وضعيت مکانيکي اجزاء و بالانس فشار بستگي دارد. در مورد پمپ ها سه نوع بازده محاسبه مي شود:

۱- بازده حجمي که مشخص کننده ميزان نشتي در پمپ است و از رابطه زير بدست مي آيد

( دبي تئوري كه پمپ بايد توليد كند /ميزان دبی حقيقی پمپ  )=بازده حجمي

۲- بازده مکانيکي که مشخص کننده ميزان اتلاف انرژي در اثر عواملي مانند اصطکاک در ياتاقان ها و اجزاي درگير و همچنين اغتشاش در سيال مي باشد.

بازده مکانيکي= (قدرت حقيقی داده شده به پمپ /قدرت تئوری مورد نياز جهت کار پمپ )

۳- بازده کلي که مشخص کننده کل اتلاف انرژي در يک پمپ بوده و برابر حاصضرب بازده مکانيکي در بازده حجمي مي باشد.

معرفی انواع پمپ ها ۱– پمپ های جابجائی مثبت  ۲– پمپ های رفت و برگشتی ۳– پمپ های دیافراگمی ۴– پمپ های دوار:  الف) پمپ دوار دنده ای   ب ) پمپ دوار پره ای ج) پمپ دوار  د) پمپ دوار پیچی ۵– پمپ های دنده حلزونی

پمپ های جابجائی مثبت : پمپاژ سیالات با ویسکوزیته بالا در پمپ های سانتریفوژ همراه با افت زیاد خواهد بود . امروزه با توجه به شرایط خوب توربو  پمپ ها سعی بر استفاده هر چه بیشتر از این پمپ ها می باشد. ولی به دلائل اقتصادی برای سیالات ویسکوزیته استفاده از این نوع پمپ ها مقرون به صرفه نیست . استفاده از پمپ های دوار یا پمپ های پیستونی امکان پمپاژ سیالات با ویسکوزیته بالا را فراهم می کند.

پمپ های رفت و برگشتی :  پمپ پیستونی : پمپ های رفت و برگشتی از جمله پمپ های جابجائی مثبت می باشند . تل مبه های خانگی قدیمی نمونه ساده پمپ های رفت و برگشتی پیستونی می باشند.همانطور که ملاحظه می شود پمپ از مجموئه یک سیلندر و یک پیستون که متصل به یک اهرم حرکت دهنده می باشد، تشکیل شده است . حرکت پیستون از طریق اهرم بندی از بالا تامین می گردد. با بالا رفتن پیستون و ایجاد خلاء در داخل سیلندر سیال به داخل سیلندر از مخزن مکش مکیده می شود و همزمان آب بالای پیستون از مسیر نشان داده شده به بیرون فرستاده می شود. در برگشت با پائین آمدن پیستون و اعمال فشار به سیال داخل سیلندر، سیال از سوپاپ های نصب شده بر روی پیستون عبور کرده و به بالای آن رانده می شود. تکرار مراحل فوق منجر به پمپاژ سیال به روش جابجائی خواهد شد. در مسیر ورودی به پمپ یک سوپاپ ورودی نصب شده که مانع برگشت سیال به داخل مخزن در زمان پائین آمدن پیستون می گردد.

پمپ های دیافراگمی : عمل پمپاژ در یک پمپ دیافراگمی شبیه پمپپ یستونی یک طرفه است. با نفوذ دیافراگم به قسمت بالای حفره پمپ سیال از طریق سوپاپ یکطرفه لوله مکش وارد پمپ می شود.با پائین رفتن دیافراگم سیال از طریق سوپاپ یک طرفه لوله خروجی از سیلندر خارج می شود. با تکرار شدن این چرخه، سوپاپ خروجی در اثر فشار ناحیه خروجی ومکش ایجاد شده توسط ضربه ورودی بسته میشود.

پمپ دیافراگمی:  اغلب پمپ های دیافراگمی به شیوه مکانیکی عمل می کنند ، اما برخی از آنها نیز بر اثر فشار هوا کار می کنند . این پمپ های هوایی بر حسب نوع پمپ می توانند با هوای فشرده یا خلاء کار کنند .این پمپ ها به لحاظ ساختمان ساده ای که دارند، به عنوان پمپ های اندازه گیر، انتقال و یا چاهکی عمل می کنند. همچنین می توانند برای انتقال سیال، دو غاب و یا پساب به کار گرفته شوند .مسیر حرکت دیافراگم در پمپ مکانیکی توسط یک میله رابط قابل تنظیم یا مکانیزم دیگری کنترل این مسیر حرکت در پمپ های هوایی با استفاده از یک نگهدارنده قابل تنظیم، دیافراگم کنترل می شود. این نگهدارنده به جای تنظیم حرکت کلی آن، حرکت رو به بالای دیافراگم را محدود می کنند.برای انتقال مواد شیمیایی یا سایر سیالات، آستر پمپ ها باید از فولاد ضد زنگ یا دیگر فلزات مقاوم در برابر خوردگی ساخته می شود. یاطا قان های نگهدارنده محور معمولا از نوع غلاف یا بوش هستند، که یا به محور پرس می شوند و یا در قسمت انتهای مرکز پوسته جای می گیرند. باید به خاطر داشته باشید که جریان سیال در یک پمپ دیافراگمی یک نواخت نبوده، بلکه به صورت منقطع یا ضربه ای است.

پمپ های دوار : پمپ های دوار جزء دسته پمپ های جابجایی مثبت بوده و در صنعت جهت پمپاژ سیالات سنگین(مانند سوخت سنگین وروغن) استفاده می شوند . این پمپ ها در انواع دنده ای ، پیچی و پره ایوجود دارند . در اینجا بعضی پمپ های جابجائی مثبت به طور خلاصه بررسی می شوند .

الف) پمپ دوار دنده ای (Gear) این پمپ ساده ترین نوع پمپ دوار می باشد و در دو نوع داخلی و خارجی ساخته می شوند .در این نوع پمپ ها سیال در فضای بین دندانه ها حبس شده و به بیرون فرستاده می شود. دندانه ها از نوع Helical& Spur  می باشند نوع Helical جریان آرامتری را برقرار میکند.در بعضی طرح ها سوراخ هایی در امتداد شعاع از بالا به پایین دندانه وجود دارد و هر دو فضای بین دنده مجاور را به هم ارتباط می دهد.این به خاطر بای پاس کردن سیال از یک دنده به دنده بعدی است تا از افزایش فشار بیش از حد و اعمال بار زیاد بر یاتاقانها جلوگیری شود. پمپ های دنده ای امکان پمپاژ سیال با ویسکوزیته های مختلف و با فشار ورودی متفاوت را دارند. به علاوه جریان در سیستم به آرامی و بدون ضربه (پالس) برقرار می شود .این پمپ ها خود راه انداز هستند و می توانند خشک نیز کار کنند . از آنجا که این نوع پمپ ها تنها دو جزء متحرک دارند، قابلیت نگه داری و در مدار بودن بالایی دارند و در هر دو جهت نیز می توانندکارکنند.سرعت پمپ های کوچک١٧۵٠ تا٣۴۵٠ دور در دقیقه است و برای پمپ های بزرگتر و سیال چسبنده تر سرعت کاهش می یابد . باتوجه به طراحی این نوع پمپ ها که لقی کمی بین دندانه و پوسته می باشد، کنترل بر روی جریان سیال به سلدگی صورت میگیرد و همین نکته منجر به استفاده بیشتر این پمپ ها در انتقال دقیق سیالات حساس و گران شده است. البته لازم است دقت شود همراه سیال ذرات خورنده نباشد.

ب ) پمپ دوار پره ای: (Vane) این پمپ ها در چند نوع پره کشویی، پره پاندولی، پره بادام کی و پره قابل انعطاف ساخته می شوند۱  – پمپ پره ای   ۲- کار پمپ پره ای

ج) پمپ دوارLobe:   در این پمپ ها دو محور وجود دارد که به هرپمپ دوار محور یک پروانه دارای تعدادی برجستگی مشابه پمپ های دنده های متصل. (Lobe)وجود سیال در محفظه پمپ راه اندازی را تسهیل می کند. جهت جلوگیری از نشت گاز به درون سیستم در زمان خاموش بودن پمپ لازم است تدابیر لازم در موقع راه اندازی صورت گیرد و گازهای احتمالی سیستم مطابق دستورالعمل تخلیه شود.عملکرد این نوع پمپ ها تقریبا مشابه عملکرد پمپ های دنده ایست ولی از آنجا که سیال در قطعات بزرگتر به بیرون ارسال میشود، جریان سیال به آرامی جریان پمپ های دنده ای نیست. در این نوع پمپ ها سیال در اثر عامل خارجی (فشار هوا یا نیروی ثقل) وارد پمپ می شود پس از ورود به پمپ به جلو فرستاده می شود. این پمپ برای پمپاژ گستره وسیعی از سیالات چسبنده و محلول ها استفاده میشود. به علاوه در این نوع پمپ ها امکان همراه بودن مواد جامد با سیال نیز وجود دارد زیرا در این نوع پمپ ها لقی بیشتری بین پروانه وپوسته وجود دار.

د) پمپ دوار پیچی: این پمپ ها مانند چرخ گوشت بوده و دارای یک، دو یا سه چرخ هستند و به نحو مناسب درون پوسته ثابت قرار داده شده اند. در پمپ های دوار دبی عبوری از پمپ فقط تابع دور محور است و به فشارتولید شده بستگی ندارد. این، خاصیت پمپ های دوار را از پمپ های سانتریفوژ متمایز می کند .تلفات داخلی پمپ های دوار که شامل نشتی ها می باشد معمولا بالاست بنابراین این پمپ ها برای فشارهای بالا مناسب نیستند در فشار های خیلی بالا از پمپ های رفت و آمدی پیستونی استفاده شود .چنانچه از نشتی سیال صرفه نظر کنیم، دبی عبوری این پمپ ها تقریبا ثابت است. بنابر این منحنی مشخصه یک خط ثابت است ولی با توجه به وجود نشتی این منحنی کمی با افزایش فشار به طرف دبی کمتر میل می کند .افزایش ویسکوزیته سیال منجر به کاهش دبی عبوری می شود و علت این است که سیال نمی تواند با سرعت کافی فضای خالی شده داخل پمپ را پر کند. قدرت پمپ نیز با افزایش ویسکوزیته افزایش می یابد. اگر چه رایج ترین پروانه مورد استفاده در پمپ های دنده ای از نوع ساده است، اما انواع حلزونی و جناغی آن نیز در بسیاری از پمپ ها استفاده می شود. در ضمن نوع پروانه هم از سوی سازنده پمپ انتخاب می شود.

پمپ های دنده حلزونی :  یک پمپ دوار با جابجائی مثبت که در صنعت کاربرد فراوانی دارد (برای انتقال روغن یا دیگرسیالات گرانرو) پمپ دنده ای از نوع پیچی است. پمپ پیچی با طرح دو پروانه خود می تواند حجم زیادی از روغن را به راحتی انتقال دهد. از آنجا که مکانیزم پایه پمپ پیچیده است، تولید آن پر هزینه بوده ودر ضمن در برابر مواد ساینده نیز بسیار اسیب پذیر است.در عمل، پمپ پیچی توسط روتور مرکزی یا روتور گرداننده به گردش در می آید و دو روتور هرزگرد درگیر با آن نیز به حرکت در می آورد .هر دو روتور هرز گرد مشابه هم بوده و دندانه های آنها به گونه ای است که با روتور گرداننده در گیر می شود .با چرخش روتور گرداننده، سیال از یک طرف پمپ کشیده شده ازطرف دیگر تخلیه می شود .از آنجا که دنده های روتور گرداننده با روتور هرزگرد جفت می شوند، سیال در مجرای باز داخل ناحیه دنده ها و به سمت خروجی پمپ به جلو رانده می شود.پمپ پیچی نیز مانند پمپ دنده ای دو محور از یک پوسته مرکزی صلب از جنس فولاد یا چدن ساخته شده و چنان ماشین کاری می شود که بتواند سه روتور را درون خود جای دهد . روتورگرداننده از یک انتهای پوسته بیرون میزند . محور روتور های هرز گرد معمولا از پوسته انتهائی بیرون نمی زنند. انتهای پوسته به صورت مسطح ماشینکاری و مته می شود تا یاتاقینهای محور روتور بر روی آن نصب گردنند. برای نقطه ای که محور از انتهای پمپ بیرون می زند یک نوع واشر آب بندی فراهم می شود. روغنکاری یاتاقان های پمپ توسط خود سیال پمپ شونده صورت می گیرد. یاتاقان های برخی پمپ های پیچی به جای انتها در پوسته مرکزی قرار میگیرند. این یاتاقان ها از نوع بوش بوده و سه یاتاقان را نگه داشته و همچنین سطوح داخلی پمپ را تشکیل می دهند. همانطور که قبلا گفته شد، مواد ساینده در پمپ می توانند باعث گرفتگی یا تسریع در فرسایش روتورها شوند.