25
جولای

الکتروموتور

 الکتروموتور:

(الکترو موتور – الکترو موتور معمولی – الکتو موتور ضد انفجار – فروش الکترو موتور – لیست قیمت الکترو موتور)

انواع الکتروموتور

الکتروموتور یا موتور الکتریکی، الکتریسیته را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند. اکثر الکتروموتورها توسط الکترومغناطیس کار می‌کنند، اما موتورهایی که بر اساس پدیده‌های دیگری نظیر نیروی الکتروستاتیک و اثر پیزوالکتریک کار می‌کنند، هم وجود دارند. ایده کلی این است که وقتی که یک ماده حامل جریان الکتریسیته تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، نیرویی بر روی آن ماده از سوی میدان اعمال می‌شود. در یک موتور استوانه‌ای، روتور به علت گشتاوری که ناشی از نیرویی است که به فاصله‌ای معین از محور روتور به روتور اعمال می‌شود، می‌گردد. اغلب الکتروموتورها دوارند، اما موتور خطی هم وجود دارند. در یک الکتروموتور دوار بخش متحرک (که معمولاً درون موتور است) روتور و بخش ثابت استاتور خوانده می‌شود. موتور شامل آهنرباهای الکتریکی است که روی یک قاب سیم پیچی شده است. گر چه این قاب اغلب آرمیچر خوانده می‌شود، اما این واژه عموماً به غلط بکار برده می‌شود. در واقع آرمیچر آن بخش از موتور است که به آن ولتاژ ورودی اعمال می‌شود. با توجه به طراحی ماشین، هر کدام از بخشهای روتور یا استاتور می‌توانند به عنوان آرمیچر باشند. برای ساختن موتورهایی بسیار ساده کیت هایی را در مدارس استفاده می‌کنند.

الکتروموتور تک فاز و الکتروموتور سه فاز با دور های مختلف ۷۵۰ دور، ۱۰۰۰ دور، ۱۵۰۰ دور ۳۰۰۰ دور، با درجه حفاظتی مختلف و نحوه های نصب گوناگون، الکتروموتور ترمزدار، الکتروموتور کلاچ دار وسایرموارد

انواع الکتروموتور:

  • الکتروموتور DC
  • الکتروموتور میدان سیم پیچی شده
  • الکتروموتور یونیورسال
  • الکتروموتور AC تک فاز
  • الکتروموتور AC سه فاز
  • الکتروموتور پله ای
  • الکتروموتور خطی

 

اجزاء الکتروموتور:

  • آرمیچر
  • ذغال هادی
  • سوئیچ تغییر دهنده جهت برق
  • محور
  • آهن ربا
  • منبع برق DC

 

مشخصات الکتروموتورها:

مشخصاتي كه روي پلاك الكتروموتورها مينويسند براي استفاده بهينه در طراحي و راه اندازي صحيح بكار ميرود و  شامل نكاتي ميشود كه گاهي بي توجهي به آن باعث بهره بري كمتر و خسارت به تجهيزات الكتريكی ميگردد .

لذا پلاك خواني الكترو موتورها كمك زيادي به طراح و راه انداز براي طراحی مدار مربوطه و انتخاب صحيح كنتاكتور و بي متال و … مينمايد .

مشخصاتی که روی پلاک ها نوشته می شوند به طور معمول عبارتند از :

No: شماره ساخته شده توسط كارخانه

Type: شامل كليه مشخصات فني الكترو موتور كه در كاتالوگ كارخانه موجود بوده و يا در مكاتبه با كارخانه بايد به آن اشاره شود:

A = حداكثر جريان مجاز الكترو موتور را نشان ميدهد كه ميزان جريان نبايد بيشتر از مقدار فوق و بلكه

هميشه الكترو موتور طوري انتخاب شود كه زير مقدار فوق كار كند.

V = ولتاژ كاري الكترو موتور ميباشد كه نبايد ولتاژ بيشتر و يا كمتر به سيم پيچهاي الكترو موتور اعمال گردد

۵۰ HZ الكترو موتور بايد در فركانس ۵۰ هرتز كار كند (برق ايران)

۶۰ HZ الكترو موتور بايد در فركانس ۶۰ هرتز كار كند (فركانس برق برخي كشورها)

نكته: دور الكترو موتورها با فركانس ارتباط دارد لذا الكترو موتوري كه در فركانس ۵۰ هرتز مثلا ۱۵۰۰   دور ميباشد همين الكترو موتور در فركانس ۶۰ دورش ديگر ۱۵۰۰ نيست .

R.P. M= نشان دهنده دور الكترو موتور در يك دقيقه در روي شقت خروجي ميباشد.

KW = مقدار توان الكترو موتور را نشان ميدهد.

نكته: اگر روي پلاك الكتروموتوري نوشته شده بود ۳۸۰/۲۲۰ V= معني ان اين است كه اين الكترو موتور در شبكه برق ۱۱۰ ولت كه برخي از كشورها استفاده ميشود بايد بصورت مثلث و در كشورهاي كه ولتاژ ۲۲۰ولت ( ولتاژ بين يك فاز و نول) دارند مثل ايران بايد بصورت ستاره بسته شود .

IP= ميزان حفاظت الكترو موتور در مقابل گرد و غبار و .. و طبق جدول زير ميباشد.

انواع حفاظتها طبق استاندارد دين ۴۰۰۵۰

 P00= باز بدون حفاظت در مقابل تماس با اجسام خارجي و أب

P10= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجي

P11= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجي – محفوظ در مقابل اب

P20= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط بدون حفاظ در مقابل اب

P21= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط – ضد اب

P22= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط –محفوظ در مقابل ترشح اب بطور عمودي يا

مايل با زاويه بيشتر از ۳۰ درجه نسبت به افق

P30= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غيره و اجسام خارجي سبك وزن – بدون محافظت در مقابل اب

P31= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غيره و اجسام خارجي سبك وزن – ضد اب

P32= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غيره و اجسام خارجي سبك وزن – محفوظ در مقابل ترشح اب بطور عمودي يا مايل با زاويه بيشتر از ۳۰ درجه نسبت به افق

P40= محفوظ در مقابل كليه موارد فوق

 

فرق بین ستاره و مثلث چیست؟

ابتدا سعی می کنيم آنچه که در مورد هر یک از اتصالها اتفاق می افتد را به صورت تشریحی و کالبد شکافانه برایتان نشان دهيم. در اتصال ستاره آنچه که اتفاق می افتد به قرار زیر است:

انتهای تمام سیم پیچی که به هم وصل شده اند را در وسط قرار داده ام xyz , و آن را با علامت پیکان مشخص نموده ام.هر یک از سیم پیچ ها که با اختلاف ۱۲۰ درجه نسبت به هم در استاتور قرار گرفته اند نیز به همان اختلاف بصورت شمایی رسم شده اند. آنچه ازاین شکل برداشت می شود این است که این مجموعه از روابط برداری تبعیت کرده و ما به حقایق جالبی خواهیم رسید قبل از این که محاسبات برداری را انجام دهم لازم است به آگاهی شما برسانم که در موتورهای سه فاز ما یک جریان و ولتاز خطی داریم که مربوط به شدت جریان و ولتاز ورودی(بین دو فاز) در مسیر کابل به داخل موتور است ویک ولتاژ و شدت جریان فازی هم داریم که مربوط به شدت جریان داخل سیم پیچ و ولتاژی است که در دوسر سیم پیچها وجود دارد.

در اتصال ستاره می توان طبق شکل vp1 و vp2 را به عنوان دو برداری در نظر گرفت که اگر برآیند آنها را حساب کنیم برابر با برداری شودکه با نام VL از فاز R در حال ورود به موتور می باشد.برای محاسبه برآیند این دو بردارکافی است به موازات هر یک از بردارهای VP1 و VP2 خطی رسم کنیم تا در نقطه ای یکدیگر را قطع کنند. برآیند این دو بردار از نقطه تقاطع اول شروع شده تا به محل تقاطع اخیر ختم می شود.

معيارهاي انتخاب الکتروموتور:

۱- دردست بودن منبع تغذیه
۲- شرط یا عوامل راه اندازی
۳- مشخصه‌های راه اندازی (گشتاور – سرعت) مناسب
۴- سرعت عملکرد کار مطلوب
۵- قابلیت کارکردن به جلو و عقب
۶- مشخصه‌هی شتاب (وابسته به بار)
۷- بازده مناسب در بار اسمی
۸- توانایی تحمل اضافه بار
۹- اطمینان الکتریکی و حرارتی
۱۰- قابلیت نگهداری و عمر مفید 
۱۱- ظاهر مکانیکی مناسب (اندازه، وزن،‌ میزان صدا، محیط اطراف)
۱۲- پیچیدگی کنترل و هزینه

محیط های انفجاری و الکتروموتور های ضدانفجار:

قبل از بررسی الكتروموتورهای ضدانفجار به توضیح اجمالی محیط های انفجاری در فضاهای عملیاتی می پردازیم. در مورد طبقه بندی فضاهای عملیاتی صنایع، از نقطه نظر آتش سوزی و انفجاری دو استاندارد در سطح جهانی مطرح می باشد كه عبارتند از:

  1. استاندارد ملی برق آمریكا(NEC)
  2. استاندارد بین المللی (IEC )كه در اروپا و اكثر كشورهای جهان به كار می رود.

استاندارد ملی برق آمریکا (NEC)

در این استاندارد فضاهای صنعتی بر حسب نوع مواد آتشزا ابتدا به سه رده به نام Class با تعاریف زیر تقسیم بندی شده است:

Class1 : فضایی است كه در آن گازهای قابل اشتعال موجود باشد، مانند: تاسیسات نفتی.

Class2 : فضایی است كه در آن غبارهای قابل اشتعال از قبیل غبار ذغال سنگ، غبار منیزیم، آلومینیوم و … موجود باشد.

Class3 : فضایی است كه در آن فیبرهای قابل اشتعال مانند: پنبه، كنف، براده های چوب و … موجود باشد.

به صورت كلی الكتروموتورهای ضدانفجار به لحاظ امنیت به ترتیب عبارتند از :

EEx de>EEx d>EEx p>EEx e>EEx n اگر دستگاه شامل تركیبی از انواع حفاظت باشد، بجای استفاده از یک حرف بعد از عبارت EEx از چند حرف استفاده می شود كه نشان دهنده حفاظت های مختلف الكتروموتور می باشد. جدول ذیل جهت سهولت در استفاده از انواع كاس حفاظتی الكتروموتورهای ضدانفجار در حوزه های كاربرد آورده شده است.

حداكثر دمای سطح الكتروموتورT6 -T1 : از آنجا كه تماس گازها و بخارهایی با قابلیت بالقوه انفجار با یک سطح داغ هم می تواند باعث انفجار آنها گردد، ضرورت دارد كه حداكثر دمای سطح داخلی و خارجی موتورهای ضدانفجار نیز تحت كنترل بوده و دقت شود كه با حفظ یک فاصله ایمنی از میزان دمای احتراق گازهای موجود در محیط بیشتر نگردد.

استاندارد توصیه می كند كه دمای الكتروموتور ۲۰ % كمتر از دمای احتراق مخلوط گازی قابل انفجار در محیط نصب باشد. این درجه بندی را با حرف T نمایش داده و برحسب نوع استاندارد از T6-T1 تقسیم بندی می نمایند. جدول زیر درجه حرارت سطح الكتروموتور بر حسب استانداردهای مختلف و طبقه بندی T6-T1 را نشان می دهد. برای مثال در الكتروموتوری با درجه حرارتی T4 حداكثر درجه حرارت كلیه قسمتهای موتور از ۱۳۵ درجه سانتیگراد تجاوز نمی كند. لازم به ذكر است كه كلاس حرارتی الكتروموتور و حداكثر دمای سطح، دو پارامتر كاما متفاوت بوده و نباید با هم اشتباه گرفته شوند.

به صورت كلی الكتروموتورهای ضدانفجار به لحاظ امنیت به ترتیب عبارتند از :

EEx de>EEx d>EEx p>EEx e>EEx n

اگر دستگاه شامل تركیبی از انواع حفاظت باشد، بجای استفاده از یک حرف بعد از عبارت EEx از چند حرف استفاده می شود كه نشان دهنده حفاظت های مختلف الكتروموتور می باشد. جدول ذیل جهت سهولت در استفاده از انواع كاس حفاظتی الكتروموتورهای ضدانفجار در حوزه های كاربرد آورده شده است.

نوع حوزه موتورهای قابل استفاده حوزه صفر استفاده از هیچ نوع موتور الكتریكی مجاز نمی باشد.

حوزه یک استفاده از موتورهای با حفاظت, EExd,EExp,EExe مجاز می باشد.

حوزه دو استفاده از موتورهای با حفاظت EExd,EExp,EExe, EExn, مجاز می باشد.

انواع اتصال در موتورهای سه فاز:

موتورهای سه فاز در شبکه سه فاز به دو روش به سه فاز شبکه وصل می شود: ستاره یا مثلث. البته تمام موتورهایی که قرار است به روش مثلث به سه فاز وصل شود از روش ۲ ضربی ( ستاره – مثلث ) استفاده می کنند.

اگر بر روی تخته کلم دقیق شویم آرایش سر و ته سیم پیچی هر فاز را درست مقابل هم نمی بینیم. مثلا در فاز R سیم پیچی با ابتدای u و انتهای x مشخص شده است ولی بر روی تخته کلم درست مقابل هم قرار ندارند به آرایش تخته کلم در شکل زیر دقیق شوید: علت جابجا قراردادن نام سر وته سیم پیچهای هر فاز در تخته برای راحتی در ایجاد نوع اتصال ستاره یا مثلث برای وصل به شبکه است.

موتوری که پیچیده  شد چگونه باید به سه فاز مدار وصل شود؟ اگر تمام  ته های هر سیم پیچی در هر فاز را به هم بسته و سر های هر یک را بطور مجزا به سه فاز RST وصل کنیم این اتصال از نوع ستاره است. توصیه می کنم تمام موتورهایی که در کارگاه برای کار تمرینی انجام می دهید حتما با این اتصال به شبکه وصل کنید . علت این کاررا در ادامه توضیح خواهم داد. ناگفته نماند نامگذاری فازها امری قراردادی است و فرقی نمی کند که شما سر هایuvw را به هر یک از فازهای RST به شکل متفاوت وصل نمایید. اما اگر از شش سیمی که بعد از سیم پیچی از موتور بیرون می آید را به شکل زیر به هم بسته و از سه اتصال بوجود آمده هر یک را به سه فاز شبکه وصل کنیم این اتصال از نوع مثلث است. یعنی u ورودی یا سر سیم پیچی در فاز R را با z انتهای سیم پیچ در فاز T به هم وصل کرده در ادامه v به عنوان ورودی فاز S را با x انتهای سیم پیچ در فاز اول به هم اتصال داده و نهایتا w  به عنوان ورودی برای فاز T را با y همان انتهای سیم پیچی در فاز S را به هم می بندیم. قطعا سه اتصال خواهیم داشت که اگر این سه بطور مجزا به سه فاز شبکه وصل شود این اتصال از نوع مثلث است.

سیم پیچی:

معمولا در الکترو موتور ها تعداد شيارها را با علامت z نشان می دهند. به خوبی می دانيم که فضايی که کلافهای سيم پيچی در آن قرار دارد را استاتور  گويند و بخش گردنده را روتور می نامند. الکتروموتوری که در بخش استاتور دارای ۲۴ شيار باشد آنرا به شکل ۲۴=z نشان می دهند. نکته مهم بعدی اين است که موتور های ۳ فاز که برق تغذيه کننده موتور از سه فاز R-S- T می باشدبرای هر يک از فاز ها به صورت مساوی تعداد شيارهايی اختصاص می يابد که هريک از فازها به اندازه ۱۲۰ درجه الکتريکی با هم فاصله دارند. همانطور که قبلا مشاهده کرديد بين فازهای ورودی در موتورهای ۳فاز ۱۲۰ درجه الکتريکی فاصله وجود دارد .برای درک موضوع توضيح زير لازم است. در موتورهای القايی سه فاز بين روتور واستاتور هيچگونه ارتباط الکتريکی وجود ندارد و آنچه که باعث گردش روتور می شود اگر بخواهيم بطور کاملا خلاصه بگوييم بايد عرض کنيم اثر شار مغناطيسی که توسط سيم پيچها به کمک جريان ورودی در استاتور ايجاد می شود عامل گردش خواهد بود. جريان ورودی در کلافهای استاتور ايجاد فضای مغناطيسی مي کند .

شناسايي سيم پيچ هاي اصلي وکمکي:

۱- سيم پيچ هاي اصلي در زير شيار ها و سيم پيچ کمکي در رو قرار دارند.
۲- سطح مقطع سيم هاي کمکي هميشه از سيم هاي اصلي کمتر است.
۳- سيم پيچ کمکي داراي مقاومت بيشتري (اهم بيشتر ) نسبت به سيم پيچ اصلي است وضمنا” خازن با سيم پيچ کمکي سري شده است.
عيب يابي موتور هاي آسنکرون – معيوب شدن موتور ها يا مربوط به قطعات برقي مثل سيم پيچ ها وخازن است يا مربوط به قطعات مکانيکي مثل بلبرينگ و بوشن ها.

روش هاي عيب يابي الکتروموتور چگونه است ؟

موتور هاي الکتريکي (آسنکرون- يونيورسال- قطب چاکدار ) عيب يابي ورفع عيب موتور هاي مذکور .
موتور ها مهمترين اجزايي هستند که در لوازم برقي گردنده بکار مي روند. موتور ها انرژي الکتريکي را به انرژي مکانيکي تبديل مي کنند. الکتروموتور ها را مي توان به سه دسته کلي تقسيم کرد.

۱- موتور هاي آسنکرون ۲ -موتور هاي يونيورسال ۳- موتور با قطب چاکدار.

۱-  موتور هاي آسنکرون: که با برق متناوب کار مي کنند از دو قسمت روتور واستاتور ساخته شده اند.با روشن شدن موتور سيم پيچ هاي درون شيار هاي استاتور يک ميدان مغناطيسي دوار بوجود مي آورند که اين ميدان برروتور که قسمت گردنده موتور وداراي محور انتقال حرکت مي باشد نيز اثر گذاشته ودر آن خاصيت مغناطيسي بوجود مي آيد .به هر حال با بوجود آمدن قطب هاي مغناطيسي هم نام وغيرهم نام عمل جذب ودفع انجام شده که باعث حرکت چرخشي روتور مي گردد.براي راه اندازي موتور ها از حالت سکون روش هاي مختلفي بکار مي برند که مهمترين آن ها عبارتند از:الف- آسنکرون با راه انداز غير خازني (کلاجي ) در اين موتور به غير از سيم پيچي هاي اصلي يک سري سيم پيچ کمکي نيز قرار دارد که ميدان مغناطيسي ديگري با فاصله زماني با ميدان مغناطيسي اصلي بوجود مي آورد.که باعث چرخش پرقدرت تر موتور مي گردد. پس از اين که سرعت موتور به ۷۵ درصد سرعت اسمي رسيد کلاج که تحت تاثير نيروي گريز از مرکز کار مي کند به عنوان يک کليد عمل کرده وسيم پيچ کمکي را از مدار خارج مي کند. ب – آسنکرون با راه انداز خازن موقت – اين موتور ها داراي علامت اختصاري CSMمي باشند وداراي يک خازن الکتروليتي با ظرفيت حدود ۲۰۰ الي ۵۰۰ ميکرو فاراد است که باسيم پيچ کمکي بطور سري بسته شده وهر دوي آنها باسيم پيچ اصلي موازي بسته مي شوند. خازن وسيم پيچ کمکي يک اختلاف فاز ودو ميدان مغناطيسي بوجود مي آورد که باعث چرخش موتور مي گردد. در اين موتور نيز کليد گريز از مرکز سيم پيچ کمکي را از مدار خارج مي کند. ج – آسنکرون با راه انداز خازن موقت وخازن دايم. با علامت اختصاري TCM – يکي از خازن ها پس از راه اندازي از مدار خارج شده وخازن ديگر در حالتي که با سيم پيچ کمکي سري مي باشد در مدار باقي مي ماند. د – آسنکرون با راه انداز خازن دايمي ( PSCM) در اين موتور ها که داراي قدرت کم تري نسبت به موتور هاي قبلي هستند از يک خازن که با سيم پيچ کمکي سري بسته شده است استفاده شده و کليد گريز از مرکز ندارند بنابر اين خازن به همراه سيم پيچ کمکي هميشه در مدار باقي است.
عيب يابي موتور هاي آسنکرون – معيوب شدن موتور ها يا مربوط به قطعات برقي مثل سيم پيچ ها وخازن است يا مربوط به قطعات مکانيکي مثل بلبرينگ و بوشن ها .
عيب يابي قطعات برقي :
عيب۱- موتور اصلا”روشن نشده و جرياني از مدار عبور نمي کند.
علت۱ – جايي از مدار قطع است.
رفع عيب۱- با آوامتر تمام مدار شامل پريز،دوشاخه ،سيم هاي رابط،کليدها واتصالات در تخته کلم موتور را بر رسي وعيب مربوطه را بر طرف مي نماييم.
عيب۲- موتور اصلا”روشن نشده وجرياني از مدار عبور نمي کند.
علت۲ – سوختن فيوز.
رفع عيب۲- ابتدا علت سوختن فيوز که مربوط به اتصالي مي باشد را بررسي نموده پس از آن به تعويض فيوز مي پر دازيم.
عيب۳- موتور پس از روشن شدن خيلي زود داغ مي شود.
علت۳- موتور نيم سوز است.
رفع عيب۳- در هر کدام از سيم پيچ هاي کمکي واصلي ميتواند اتصال حلقه ويا اتصال کلاف به کلاف بوجود آمده باشد.بنابر اين مسير جريان الکتريکي کوتاه شده در نتيجه ميدان مغناطيسي مناسب براي گردش بوجود نمي آيد وباعث داغي موتور ميشود.موتور هاي نيم سوز جريان بيشتري نسبت به موتور هاي سالم مشابه خود دريافت مي کنند. براي رفع عيب در صورتي که محل اتصالي مشخص باشد وبتوان به نحوي آن را عايق نمود اقدام کرده ودر غير اين صورت موتور بايد دو باره سيم پيچي شود.
عيب۴- موتور پس از روشن شدن خيلي زود داغ مي شود.
علت۴- زياد بودن بار موتور.
رفع عيب ۴- هر موتوري داراي توان مکانيکي مشخص است در صورتي که بيش از توان مربوطه از موتور نيرويي خواسته شود جريان بيشتري از سيم ها عبور مي کند که با سطح مقطع وتعداد دور آن ها همخواني ندارد وباعث گرما در موتور و آسيب ديدن آن خواهد شد .براي رفع عيب بايد بار موتور را کم نموده واز کار مداوم آن خود داري کرد.
عيب۵- موتور پس از روشن شدن خيلي زود داغ مي شود وزير بار مي خوابد.
علت ۵- عمل نکردن کليد گريز از مرکز .
رفع عيب ۵ – علاوه بر جريان در يافتي توسط سيم پيچ اصلي ،سيم پيچ کمکي نيزچون از مدار خارج نمي شود جريان دريافت مي کند .براي اطمينان از صحت عمل کرد کليد گريز از مرکز بايد به صداي کنتاکت آن در حالت دور گرفتن موتور وهمچنين از دور افتادن آن گوش کرد .براي رفع عيب بايد کليد سرويس ويا تعويض شود.
عيب ۶- با روشن کردن موتور صداي زيادي شنيده مي شود ولي به گردش در نمي آيد.
علت ۶- خرابي کليد گريز از مرکز .
رفع عيب ۶- درصورتي که کنتاکت هاي کليد در حالتي که موتور خاموش بوده وصل نشده باشد.درزمان شروع بکار ،سيم پيچ راه انداز در مدار قرار نگرفته وطبيعتا”موتور بگردش نمي افتد.براي رفع عيب کليد را با آوامتر امتحان ودر صورت معيوب بودن تعويض مي نماييم.
عيب ۷- با روشن شدن موتور صداي زيادي شنيده مي شود ولي به گردش در نمي آيد.
علت ۷ – قطعي سيم پيچ اصلي يا کمکي .
رفع عيب ۷ – به کمک آوامتر هر دو مدار را امتحان ودر صورت مشخص بودن محل پارگي ،آن را تعمير مي نماييم.
عيب ۸ – با روشن شدن موتور صداي زيادي شنيده مي شود ولي به گردش در نمي آيد.
علت ۸ – نيم سوز بودن يا سوختگي موتور .
رفع عيب ۸ – موتور سريعا”داغ شده وجريان زيادي مي کشد همچنين بوي سوختگي ويا دود از مشخصه هاي آن است.رفع عيب سيم پيچي مجدد است.
عيب ۹ – با روشن کردن موتور صداي زيادي شنيده مي شود ولي به گردش در نمي آيد.
علت ۹ – خرابي خازن.
رفع عيب ۹ – خازن ها به منظور راه اندازي موتور بکار رفته اند خازن را مطابق با مطالبي که در مورد عيب يابي خازن ها گفتيم آزمايش نموده در صورت نياز آن را تعويض مي کنيم.
عيب ۱۰ – با روشن کردن موتور فيوز عمل کرده مدار قطع مي شود.
علت ۱۰ – اتصال کوتاه در مدار اصلي موتور .
رفع عيب ۱۰ – دوشاخه ،سيم هاي رابط وجعبه اتصالات موتور را بررسي کرده در صورت پيدا کردن محل اتصالي آن را مرتفع مي نماييم.
عيب ۱۱ – با روشن کردن موتور فيوز عمل کرده مدار قطع مي شود.
علت ۱۱ – سوختگي کامل موتور
رفع عيب ۱۱ – با مشاهده استاتور وسيم پيچ هاي مربوطه عيب حاصل تاييد گرديده وبراي رفع آن بايد موتور سيم پيچي گردد.
عيب ۱۲ – با روشن کردن موتور فيوز عمل کرده مدار قطع مي شود.
علت ۱۲ – اتصال کوتاه در خازن
رفع عيب ۱۲ – اگر با جدا کردن خازن از مدار و به برق زدن موتور فيوز ديگر عمل نکرد عيب از خازن است وبايد آن را تعويض نمود.
عيب يابي قطعات مکانيکي.
عيب ۱ – محور موتور چه در حالت روشن وچه در حالت خاموشي به سختي حرکت مي کند.
علت ۱ – بطور کلي خرابي بلبرينگ ها وياطاقان هاي دو سر محور موتور .
رفع عيب ۱ – خرابي بلبرينگ ها شامل الف – ترک برداشتن حلقه هاي بلبرينگ،ترک بر داشتن ساچمه ها و غلطک ها .ب – بوجود آمدن حفره وشيار در سطح داخلي حلقه ها که علت آن وجود ذرات سخت بين ساچمه وحلقه مي باشد.ج – گريپاژ (عدم چرخش ساچمه ها ) که ناشي از کثيفي و سخت شدن گريس بلبرينگ مي باشد. د – فرسودگي وپوسيدگي – که به علت جازدن نادرست بلبرينگ ونفوذ رطوبت وعدم گريس کاري مناسب بوجود مي آيد. براي تشخيس عيوب گفته شده بلبرينگ را از نظر ظاهري مشاهده ولقي بين حلقه وساچمه را امتحان مي کنيم . همچنين با چرخش بلبرينگ اگر صداي غير عادي شنيده شود دليل برخرابي آن مي باشد که بايد تعويض گردد.
عيب ۲ – گاهي اوقات محور موتور با صداي زيادي مي چرخد.
علت ۲ – چرخش حلقه بيروني بلبرينگ در جاي خود.
رفع عيب ۲ – جازدن نادرست بلبرينگ وعدم گريس کاري مي تواند باعث لقي بلبرينگ در جاي خود شود . رفع عيب-تعويض بلبرينگ در صورت معيوب بودن بوش زدن وتراش کاري جاي آن يا تعويض دري موتور.
۲- موتور هاي يونيورسال- اين موتور ها که هم با جريان متناوب وهم با جريان مستقيم کار مي کنند از دو قسمت اصلي تشکيل شده اند. الف:قطب ها (بالشتک ها ) ب – آرميچر
در اين موتور ها ميدان مغناطيسي قطب ها بر خلاف موتور هاي آسنکرون دوار نيست وسيم پيچ آرميچر که قسمت گردنده موتور است با سيم پيچ قطب ها سري بسته شده است . پس از عبور جريان از مدار فوق خطوط قواي مغناطيسي قطب ها با خطوط قواي آرميچر عکس العمل نشان داده وباعث گردش موتور مي شود .سرعت اين موتور ها بالا بوده وخيلي سريع به سرعت نهايي مي رسند. از اين موتور ها در اکثر لوازم برقي خانگي مثل چرخ گوشت ،آب ميوه گيري ،هم زن ،آسياب و… استفاده مي شود. براي برقراري ارتباط قطب ها با آرميچر که گردان مي باشد از قطعه اي بنام کلکتور استفاده مي شود . کلکتور از تيغه هاي مسي کنار هم تشکيل شده است که به شکل استوانه روي محور قرار دارد . تيغه ازهمديگر واز محور آرميچر بوسيله ميکا عايق شده اند وسيم پيچ هاي داخل شيار آرميچر به وسيله پيچک ها به يکديگر وصل مي شوند. دو قطعه ذغال به همراه فنر پشت آن ها ارتباط قطب ها با کلکتور را ميسر مي سازد.
عيب يابي موتور هاي يونيور سال :
عيب ۱ – موتور روشن نمي شود.
علت ۱ – نبودن برق.
رفع عيب ۱ – پريز ،دوشاخه وسيم رابط را با آوامتر آزمايش نموده ورفع عيب مي کنيم.
عيب ۲ – موتور روشن نمي شود.
علت ۲ – کوتاه شدن ذغال ها.
رفع عيب ۲ – چون ذغال ها جزيي از مدار سري موتور مي باشد.با کوتاه شدن آن ها ممکن است مدار قطع گردد وموتور روشن نشود با تعويض ذغال رفع عيب مي شود در صورت نبودن ذغال در اندازه مورد نظر مي توان از ذغال بزرگ تر استفاده کرده وبا سوهان آن را به اندازه دلخواه در آورد.
عيب ۳ – موتور روشن نمي شود.
علت ۳ – خرابي فنر ذغال ها
رفع عيب ۳ – به منظور درگير بودن هميشگي ذغال با کلکتور از قطعه اي فنر در پشت ذغال استفاده مي شود گاهي در اثر رطوبت ويا کار زياد خاصيت خود را از دست داده ومدار قطع مي گردد. باتعويض فنر رفع عيب مي شود.

الکتروموتور چیست؟ الکتروموتور چگونه کار میکند؟

الکتروموتورها انرژی الکتریسیته را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند, موتورهای الکتریکی موجود بنا به نیازمشتریان الکتروموتور بدنه آلومینیوم , الکتروموتورهای بدنه چدن می باشند. دور الکتروموتور را با اصطلاح RMP نشان می دهند که این دور در الکتروموتور سه فاز, الکتروموتور تکفاز نوسان دارد, الکتروموتورهای ۷۵۰ و ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ وجود دارند, تعداد دور سیم پیچی در انواع الکتروموتورها بستگی به قدرت گردش الکتروموتور دارد یعنی هرچه میزان قدرت الکتروموتورها بیشتر باشد دور و تعداد سیم پیچی بیشتر می شود، دمای داخلی موتورالکتریکی را با علامت اختصاری IP نشان می دهند در برخی نقاط که دمای هوای بالایی دارند مثل جنوب کشورمان معمولا از الکتروموتورهایی استفاده می کنند که عایق حرارتی بالایی دارند یعنی تحمل دمای بالایی دارند. ولی در مناطق کوهستانی و سردسیر کشور معمولا از الکتروموتورهایی استفاده می کنند با درجه حرارتی کم و در اصطلاح بین المللی به عایق حرارتی در تمام الکتروموتورها از قبیل الکتروموتور عمودی, الکتروموتور شناور ,الکتروپمپ, ژنراتور INSULATION می گویند. شرکت های تولید کننده این نوع محصول در کیلو وات پایین در برخی موارد از سیم آلومینیوم برای سیم پیچی استفاده می کنند که هزینه کاهش می یابد و برای قالب بیرونی از چدن و یا آلومینیوم,که برای تبادل گرما پوسته آلومینیوم در نقاط گرمسیر کاربرد بیشتری دارد و پوسته چدن در مناطق سردسیر, اغلب الکتروموتور ها دوار هستند, اما در برخی موارد و بر اساس نیاز و کاربرد موتورخطی هم وجود دارد در یک موتور دوار بخش متحرک چرخانه یا رتور به بخش ثابت یا استاتور متصل می شود ,موتور شامل آهنربای الکتریکی است که روی یک قاب سیم پیچی شده است, موتور الکتریکی انواع مختلفی دارد که به صورت کلی به دو بخش AC و DC نام می گیرد, در موتور های DC سرعت موتور وابسته به جریان است که علامت آن را با I , و یا A آمپر می گویند,معمولا سرعت توسط ولتاژ متغییر ویا عبور جریان و با استفاده از تپها در سیم پیچی موتور یا با داشتن یک منبع ولتاژ متغیر ,کنترل می شود به دلیل اینکه این نوع موتور در سرعت پایین می تواند گشتاور زیادی ایجاد کند,ایده کلی این است که وقتی یک ماده حامل جریان الکتریسیته تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد,نیرویی بر روی آن ماده از سوی میدان اعمال می شود.

موتور الکتریکی(الکتروموتور) چیست؟

الکتروموتور یک دستگاه الکترومکانیکی است که نیروی الکتریسیته را به نیروی مکانیکی تبدیل می کند.عمل عکس الکتروموتور یعنی تبدیل نیروی مکانیکی به نیروی الکتریسیته توسط ژنراتور انجام می گیرد.اکثر موتور های الکتریکی توسط الکترومغناطیس کار میکنند. همه ی الکتروموتور ها از یک اصل برای تولید حرکت استفاده می کنند و آن اصل مغناطیس می باشد (قطب های هم نام آهنربا یکدیگر را دفع می کنند و قطب های غیر هم نام یکدیگر را می ربایند. قاعده کلی این است که وقتی یک ماده حامل جریان الکتریکی تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، نیرویی بر روی آن ماده از سوی میدان اعمال م میدان اعمال می گردد.بیشتر موتور های الکتریکی دوار هستند . در یک الکتروموتور بخش دوار که معمولا داخل الکتروموتور است ،روتور و بخش ثابت ، استاتور نام دارد. برخی از الکتروموتور ها را می توان بعنوان ژنراتور مورد استفاده قرار داد.به الکتروموتور و ژنراتور ماشین الکتریکی گفته می شود. الکتروموتور ها در صنایع کاربرد فراوان دارند.از الکتروموتور درصنایع دریایی ، صنایع هیدرولیک ، صنعت سیمان ، صنعت فولاد ،  فن های صنعتی ، دمنده ، ابزار های برقی ، وسایل خانگی ، ابزار های قدرت و دیسک درایوها مورد استفاده قرار می گیرد. الکتروموتورهای AC و الکتروموتور های DC: – الکتروموتور DC یا جریان مستقیم:
موتور الکتریکی جریان مستقیم به سه نوع الکتروموتور DC سری (Series) ؛ الکتروموتور DCشانت (Shunt) و الکتروموتور DC مرکب (Compound) تقسیم می شوند. هر یک از انواع این الکتروموتور ها دارای خصوصیات خاص خود می باشند که با توجه با کاربرد هر یک از آنها را می توان مورد استفاده قرار داد.
الکتروموتور DC سری: الکتروموتور DC سری دارای گشتاور راه انداز بالا بوده و از این رو در صنایعی که به گشتاور راه اندازی بالا نیاز  است مانند پرس های ضربه ای جرثقیل ها ؛ بالابر هیدرولیک؛ آسانسور مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این نوع الکتروموتور در لوکوموتیوهای شهری (مترو و تراموا) استفاده می شود که به آن اصطلاحا موتور کششی یا اصطکاکی نیز گفته می شود.
الکتروموتور DC شنت : الکتروموتور DC شانت یا موازی دارای گشتاور حرکتی حداکثر در دور نامی می باشد. به همین خاطر در کاربرد هایی چون هواکش های صنعتی و دمنده ها و … مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع موتورها نباید در زیر بار سنگین راه اندازی شوند چون جریان آرمیچر آنها بیش از حد بالا رفته و به موتور صدمه وارد می شود.
الکتروموتور DCکمپوند: الکتروموتور یا موتور الکتریکی کمپوند خصوصیات هر دو الکتروموتور سری والکتروموتور شانت را دارد . این نوع الکتروموتور به دو دسته زیر تقسیم می شود:

الکتروموتور DC کمپوند اضافی : این نوع الکتروموتور در مواردی به کار می رود که خصوصیات موتور سری لازم باشد ولی با برداشتن بار، موتور غیر قابل مهار نشود و دور آن خیلی بالا نرود. مانند دستگاه های تراش که در هر دوره کاری بی بار شده و سپس در بار کامل قرار می گیرد.
الکتروموتور DC کمپوند نقصانی : این نوع الکتروموتور در مواردی به کار می رود که به سرعت تقریبا ثابت نیاز باشد (در بارهای کمتر از بار نامی) لذا معمولا از این نوع موتور در آزمایشگاه ها برای تامین دور ثابت استفاده می شود.
در صنایع مختلف معمولا به جای استفاده از الکتروموتور سری از الکتروموتور موتور کمپوند اضافی ( که خیلی شبیه سری طراحی شده باشد) استفاده می شود.
الکتروموتور ACجریان متناوب: الکتروموتورهای القایی AC عمومی‌ترین الکتروموتورهایی هستند که بعنوان محرکهای مکانیکی صنعتی و خانگی استفاده می‌شوند. طراحی ساده و مستحکم، قیمت مناسب، هزینه نگهداری پایین و اتصال آسان و کامل به یک منبع تغذیه جریان متناوب AC از امتیازات اصلی یک الکتروموتور القایی AC است.انواع متنوعی از الکتروموتورهای القایی AC در بازار موجود است. الکتروموتورهای مختلف برای کارهای مختلف مناسب اند. با اینکه طراحی الکتروموتورهای القایی AC آسانتر از الکتروموتورهای DC است، ولی کنترل سرعت و گشتاور در انواع مختلف الکتروموتورهای القایی AC نیازمند درکی عمیقتر در طراحی و مشخصات در این نوع الکتروموتورهاست.
الکتروموتور های  الکتریکی AC به انواع الکتروموتور سنکرون (Synchronous) و الکتروموتور  آسنکرون (Asynchronous) تقسیم می شوند. که اینها نیز دارای انواع می باشند :
الکتروموتور AC سنکرون :در الکترو موتورهای سنکرون هم استاتور و هم روتور سیم پیچی شده است. زمانی که استاتور را به شبکه وصل می کنیم، میدان گردان در الکتروموتور بوجود می آید که با سرعت سنکرون می چرخد. روتور نیز سیم پیچی شده است که توسط منبع DC تغذیه می شود.با اتصال جریان DC به روتور ؛ روتور مغناطیس ثابت شده و شروع به گردش با میدان دوار استاتور می کند. برای راه اندازی الکتروموتور سنکرون، ابتدا روتور را به سرعت سنکرون می رسانیم و بعد جریان استاتور را وصل می کنیم. در این صورت، قفل مغناطیسی به وجود می آید و الکتروموتورموتور پس از قطع محرک اولیه، با سرعت سنکرون می چرخد.
نکته ۱: ماشین سنکرون، ماشینی است که هم بعنوان ژنراتور سنکرون و هم بعنوان الکتروموتور سنکرون می تواند به کار رود.
نکته ۲: از این الکتروموتور برای اصلاح ضریب قدرت در کارخانه ها استفاده می شود.
به خاطر راه اندازی مشکل الکتروموتور سنکرون موارد استفاده آن محدود است.
چون الکتروموتور سنکرون دور ثابتی دارد در وسایل دقیق که این خصوصیت مورد نیاز است استفاده می شود. مانند ساعتهای الکتریکی و گرام و …
کاربرد مهم الکتروموتور سنکرون ، برای اصلاح ضریب توان (Cosφ) می باشد. در این حالت بر روی محور الکتروموتور سنکرون باری قرار نمی گیرد یعنی الکتروموتور بدون بار کار میکند. در این حالت الکتروموتور سنکرون را خازن سنکرون گویند.
مزایای الکتروموتور سنکرون:

–     این نوع الکتروموتور دارای ضریب قدرت مناسب و قابل تنظیم است.

–     این الکتروموتور بازده بسیار بالایی دارد.

–     این الکتروموتور در مقابل نوسان ولتاژ حساسیت ندارد.

–     امکان بکار بردن این الکتروموتور  به طور مستقیم با ولتاژ زیاد وجود دارد.

–     با تحریک مناسب هیچگونه قدرت راکتیو مصرف نمیکند و فقط قدرت اکتیو مناسب می گیرد.

–     از این الکتروموتور میتوان به عنوان مولد قدرت راکتیو برای بالا بردن ضریب قدرت خط استفاده کرد.

معایب الکتروموتور سنکرون:
یک وسیله راه اندازی اولیه که موتور کمکی و غیره می باشد احتیاج دارد.
علاوه بر جریان متناوب برای سیم پیچ استاتور ، جریان دائم برای قطبهای این الکتروموتور نیز مورد نیاز است در نتیجه قیمت این الکتروموتور را نسبت به موارد مشابه خود بالا می برد.
سرعت ابن الکتروموتور ثابت است در نتیجه قابل تنظیم نیست.
این الکتروموتور قابلیت تحمل بار اضافه را ندارد در صورتیکه خیلی زیادتر از حد مجاز به آن بار دهند می ایستد و دوباره بایستی آنرا راه اندازی کرد.
الکتروموتور AC آسنکرون(Asynchronous): الکتروموتورهای آسنکرون خود به دو دسته ی قفسه سنجابی و روتور سیم پیچی شده (Slip Ring) تقسیم می شود:

الکتروموتور AC آسنکرون قفسه سنجابی : الکتروموتور قفسه سنجابی روتوری استوانه ای شکل دارد که میله هایی از جنس مس و یا آلومینیوم درون شیارهای محیطی آهنی و یا فولادی قرار دارد که بر دو نوع است که نوع اول از میله های‌ گرد تشکیل شده است و نوع دوم از میله های مستطیلی و یا به شکل دو دایره که به هم متصل و یا جدا از هم هستند تشکیل می شود . میله های روتور الکتروموتور را به این دلیل مورب طراحی می کنند که در تاثیر میدان های استاتور بر روی روتور نوعی هم پوشانی به وجود آید و از لرزش و یا قفل شدن در لحظه ی استارت جلو گیری به عمل آید.
الکتروموتور آسنکرون به خاطر سادگی در طراحی و قیمت مناسب در خیلی از صنایع جایگزین موتورهای دیگر شده است.
موتور آسنکرون به خاطر سادگی در طراحی و قیمت مناسب در خیلی از صنایع جایگزین موتورهای دیگر شده است.
مزایای الکتروموتور آسنکرون قفس سنجابی:

–   این الکتروموتور  دارای ساختمان ساده ای است.

–     سرعت گردش این الکتروموتور در بارهای مختلف تقریبا ثابت است

–     تغییر بار باعث از حرکت ایستادن این نوع الکتروموتور نمی شود.

–     نسبت به الکتروموتورهای روتور سیم پیچی شده (Slip Ring) دارای ضریب قدرت بهتری هستند.
معایب الکتروموتور آسنکرون قفس سنجابی:

–     در موقع استارت این الکتروموتور جریان زیادی (۳ تا ۷ برابر جریان نامی) را از شبکه می گیرند.

–     این الکتروموتور ها گشتاور استارت پایینی دارند.

–    این الکتروموتور زمانی که با بار کم در حال کار است ؛ ضریب قدرتش کاهش می یابد.

–    این نوع الکتروموتور به تغییرات ولتاژ حساس است و در صورت کم شدن ولتاژ جریان آن به همان نسبت افزایش می یابد.

–     تغییر دور این الکتروموتور با روش کاهش ولتاژ غیر ممکن بوده و نیاز به دستگاهی (AC Drive) برای این کار دارد.

الکتروموتور AC آسنکرون روتور سیم پیچی شده: الکتروموتورموتورهای قفسه سنجابی در لحظه ی استارت جریان زیادی را از شبکه می گرفتند و دارای گشتاور شروع کمی بودند. برای رفع این مشکل الکتروموتورهای روتور سیم پیچی شده طراحی و ساخته شدند که این عیب را تا حد زیادی مرتفع می کردند. ایراد  الکتروموتور موتورهای قفسه سنجابی مقاومت بسیار پایین روتور آن است و میله های روتور توسط حلقه ای در ابتدا و انتهای آن اتصال کوتاه شده اند. این امر باعث می شود که در لحظه ی استارت که روتور مغناطیس نیست شار زیادی را برای مغناطیس شدن به خود جذب کرده و باعث بالا رفتن جریان الکتروموتور شود.
در الکتروموتورهای روتور سیم پیچی شده (Slip Ring) به جای وجود میله در روتور ؛ روتور را سیم پیچی کردند و انتهای این سیم پیچ ها را به حلقه های لغزنده که خود توسط جاروبک هایی به بیرون موتور هدایت می شوند ؛ وصل کردند. خوبی این کار این است که می شود با قرار دادن بانک های مقاومتی در سر راه این سیم پیچ ها ، مقاوت روتور را کم و زیاد کرده و جریان کشی الکتروموتور را به دلخواه تغییر دهیم.

به این بانک مقاومتی ، استارتر یا راه انداز می گویند. راه انداز دارای سه پله تا رساندن الکتروموتور به دور نامی می باشد. پله ی اول از بانک مقاومتی با رسیدن الکتروموتور به ۳۰% دور نامی توسط کنتاکتور مربوطه از مدار خارج شده و الکتروموتور به دور گیری خود ادامه می دهد. پله های بعدی ، در دور های ۵۰% و ۷۵% دور نامی می باشد. بعد از این دور استارتر کلا از مدار خارج شده و موتور مستقیما به شبکه متصل شده و به دور نامی می رسد.
از الکتروموتورهای روتور سیم پیچی شده در آسیاب ها ؛ سنگ شکن ها ؛ جرثقیل ها و … استفاده می شود.
مزایای الکتروموتور روتور سیم پیچی شده:

–     این الکتروموتور دارای گشتاور حداکثر در لحظه ی استارت می باشد.

–     جریان استارت الکتروموتور قابل تنظیم است.

–     این الکتروموتور قابلیت استارت های پیاپی و زیر بار را دارد.

–     گرمای تولید شده بیرون الکتروموتور و در استارتر اتفاق می افتد.

–     می توان با انتخاب استارتری که ظرفیت گرمایی بیشتری دارد تعداد شروع های مجدد الکتروموتور را افزایش داد.
معایب الکتروموتور روتور سیم پیچی شده:

–     به خاطر وجود ذغال در جاربک ها و ساییدگی آنها ، الکتروموتورموتور نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتری دارد.

–     بقایای ذغال های ساییده شده در الکتروموتور جمع شده و باید هنگام تعمیر کلی (Overhaul) و یا فواصل ۲ تا ۵ سال این بقایا پاکسازی شود.

–     قیمت بالاتری نسبت به الکتروموتورهای قفسه سنجابی دارند.

انواع الکتروموتورهای جریان مستقیم و الکتروموتور های اونیور سال
الکتروموتور های جریان مستقیم مانند الکتروموتور های متناوب از سه بخش اصلی تشکیل شده اند .

۱-استاتور
۲-آرمیچر
۳-هسته
برای راه اندازی موتورهای جریان مستقیم که به آنها موتورهای جریان دائم هم می گویند لازم است که به استاتور و آرمیچر هر دو برق جریان مستقیم را اعمال نماییم. بر روی محور آرمیچر تعدادی تیغه های مسی قرار دارد که به نام کلکتور معروف می باشند.این تیغه هاکه تعداد شان متناسب با تعداد کلافهای آرمیچر می باشد به طریقی در امتدادمحور نصب شده اند که تشکیل یک شکل استوانه ای را روی محور آرمیچر می دهند به نحوی که تمام تیغه ها نسب به همدیگر و بدنه عایق می باشند،دنباله این تیغه ها به کلافهای سیم پیچی آرمیچر که به صورت موجی یا خوابیده می باشند اتصال و لحیم شده اند .کار این کلکتور جمع کردن جریان های مثبت ومنفی می باشد که در نتیجه یکسوساز، هم می باشد.

آرمیچر قطب استاتور
s  ثابت N ثابت

کلکتور (محل اتصال + و+برق )کاری می کند که همیشه جریان مثبت زیر قطب Sاستاتور و جریان منفی زیر قطب Nاستاتور قرار میگیرند و یا برعکس وبا وجود کلکتور این وضعیت ثابت می ماند،همانطور که می دانیم کلکتور در ژنراتورها ،جریان تولید شده را که در کلافهای آرمیچر به صورت متناوب تولید می شوند،می گیرد و به صورت یکسو به بیرون می فرستد،ولی در الکتروموتور های جریان مستقیم وظیفه کلکتور این است که جریان مستقیمی را که از بیرون به ذغال های آن وصل شده است از طریق تیغه های خود می گیرد و به داخل سیم پیچی آرمیچر می فرستد به نحوی که قطبهای آرمیچر متناسب با دور آرمیچر تغییر پیدا کنند،یعنی قسمتی از آرمیچر که زیر قطب Nاستاتور قرار دارد همیشه مثلاًS و قسمت دیگری از آرمیچر که زیر قطب S استاتور قرار می گیرد همیشه N باشد.

دور الکتروموتور های جریان مستقیم قابل کنترل و کم و زیاد شدن میباشد،هم از طریق مدار قطبهای استاتور و هم از طریق برق آرمیچر ،چنانچه جریان قطبهای استاتور را به وسیله رئوستا کم کنیم دورموتور ،زیاد می شود وبر عکس اگر جریان قطبهای استاتور زیاد شود.دور کم میشود.همچنین اگر جریان آرمیچر را زیاد نماییم .دور زیاد واگر کم نماییم دور کم میشود.

برای عوض کردن گردش یا دور موتور ها معمولاً جهت جریان آرمیچر را عوض می کنند البته با تغییر جهت جریان استاتور هم میسر است.
مصرف الکتروموتور های جریان مستقیم در صنعت کم است به علت اینکه برق جریان مستقیم به صورت معمول در دنیا وجود ندارد.(تولید برق اصولاًبه صورت متناوب است) و هزینه ای اضافی بر معمول لازم است تا یک منبع جریان دائم تهیه شود.

در الکتروموتور های جریان مستقیم دو نوع مقاومت راه اندازوجود دارد یکی رئوستایی که در مسیر آرمیچر به صورت سری قرار می گیرد به نام مقاومت راه انداز و دیگری رئوستایی که در مسیر قطبهای استاتور به صورت سری قرار دارد به نام مقاومت تنظیم دور .

معمولاًدر موقع راه اندازی موتور های جریان مستقیم،لازم است حداکثر ولتاژ مجاز در قطب های استاتور باشد،زیرا در این حالت جریان راه اندازی آرمیچر به حداقل می رسد و ضمناًدور هم کمتر از مقدارنامی است. الکترو موتورهای جریان مستقیم از لحاظ سیم پیچی و اتصالات به سه نوع تقسیم می شوند که این سه نوع عبارتند از :

۱-الکتروموتور های سری
۲-الکتروموتور های موازی یا شنت
۳-الکتروموتور های کمپوند یا سری موازی
-الکتروموتور های سری

الکتروموتور های سری دارای ساختمانی هستند که سیم پیچی های استاتور و آرمیچر با همدیگر به صورت سری در مدار قرار می گیرند .
AB کلاف آرمیچر

EFکلاف سری استاتور

این نوع موتورها نباید بدون بار روشن شوند،زیرا اگر بدون بار کار کنند چون از نوع سری هستند دور ،بی نهایت زیاد می شود وممکن است باعث خطراطی گردد،بنابراین باید همیشه در رابطه با بار کارکنند .در ضمن برای ارتباط محور موتور با دستگاه یا بار نباید از تسمه های بافتنی استفاده کرد و حتماًلازم است از کو پلینگ های محکم و چرخدنده استفاده نمود زیرا ممکن است تسمه پاره شود و ایجاد خطراتی از نظر زیاد شدن دور موتور را سبب می شود نیروی گشتاور در الکتروموتور های سری برابر است با:

Mنیروی گشتاور
جریان آرمیچر
Cمربوط به ساختمان الکتروموتور
جریان لحظه راه اندازی برابر مقدار زیر است:

جریان استارت راه اندازی

Nولتاژ
به ترتیب مقاومتهای آرمیچر،استاتور،خارجی.
نیروی ضد محرکه الکتروموتور.
نیروی ضد محرکه (ضد الکتروموتوری)در موتورهای جریان مستقیم سوی را با حروف نمایش می دهند.

سرو موتور زیمنس یکی از انواع الکتروموتورهای الکتریکی است که با هدف بکارگیری در سیستم کنترل فیدبک مانند انکودر ( رمز گذار) و یا دیگر ابزار های بازخورد مانند دبی متر، رطوبت سنج ، فشار سنج ، دماسنج و غیره که برای کنترل پارامترهای قابل کنترل استفاده می شود.

انواع سرو موتور Servomotor

سرو موتور های جریان DC

سرو موتور های جریان AC

سیستم کنترل سرو موتور

سرو موتور مکانیزمی است که با فیدبک گیری از حرکت شفت خروجی موتور حرکت و یا موقعیت نهایی را کنترل می کند سرو موتور ها عمدتا برای تشخیص موقعیت و سرعت حرکت شفت موتور، از انکودر بهره می گیرند

در این هنگام سرعت و موقعیت اندازه گیری شده و به سیستم کنترلی بازخورد می دهد و سیستم کنترلی دستورات لازم را برای به تغییرات سرعت به سیستم ارسال می کند.

انواع سیستم کنترلی سرو موتور

سیستم حلقه بسته

سیستم حلقه باز

سیستم تمام حلقه بسته

مشخصات سروو موتور که مشترک هستند :

۱- گشتاور خروجی موتور باید متناسب با ولتاژ بکار گرفته شده آن باشد .

۲- جهت گشتاور سرو موتور باید به پلاریته لحظه ای ولتاژ کنترل بستگی داشته باشد .

سرو موتور زیمنس چیست ؟

شرکت زیمنس گسترده ترین رنج تولید انواع الکتروموتور ، تجهیزات برقی و اتوماسیون در جهان را دارا می باشد.

علاوه بر آن هر یک از الکتروموتور های کنترل حرکت Siemens بصورتی کاملا هماهنگ برای کارکردن با گروه مبدل های فرکانس ( frequency converters) سری SINAMICS زیمنس مناسب می باشند.

ویژگی و مزایا محصولات شرکت زیمنس :

موقعیت پذیری دینامیکی بالا

بازه های حرکتی بسیار دقیق

سروو موتورهای مغناطیس دائم و غیره

انواع الکتروموتور زیمنس Siemens کنترل حرکت :

SIMOTICS S Servo motors

SIMOTICS M Main Motors

SIMOTICS L Linear Motors

SIMOTICS T Torque Motors

سرو موتور Siemens سری (SIMOTICS S Servo motors)

الکتروموتورهای سنکرون زیمنس مناسب برای تمام کاربرده

الکتروموتور های سنکرون / تحریک دائم / زیمنس ، اولین گزینه برای مسیرهای حرکت بسیار دقیق و دینامیک هستند.

ویژگی الکتروموتور سنکرون زیمنس

قابلیت دینامیکی بالا

سایز کوچک و کامپکت

بازدهی و استحکام بالا

بالاترین استانداردها برای حداکثر بازدهی

شرکت زیمنس سرو موتور سری SIMOTICS S  را با قابلیت کارکرد در تمام زمینه ها  تولید و در اختیار خریداران  و مصرف کنندگان در سراسر جهان قرار داده است.

ویژگی سرو موتور زیمنس Siemens :

گشتاور : از ۰٫۱۸ تا ۱۶۵۰ نیوتن متر

ترانسمیترهای داخلی مختلف

انواع سیستم های خنک شدن

کلاس های حفاظتی مختلف

سیستم یکپارچه ترمز (integrated parking brake )

انواع سرو موتور زیمنس Siemens سری S

Servomotors 1FK7

Servomotors 1FT7

Servomotors 1FL6

Servomotors 1FT6

Servomotors 1FS6

Servomotors 1FU

Servo Geared Motors

سروو موتور یکی از انواع الکتروموتور های الکتریکی است که با هدف بکارگیری در سیستم کنترل فیدبک مانند انکودر ( رمز گذار) و یا دیگر ابزار های بازخورد مانند دبی متر، رطوبت سنج ، فشار سنج ، دماسنج و غیره که برای کنترل پارامترهای قابل کنترل استفاده می شود.

انواع سروو موتور Servomotor :

سروو موتور های جریان DC

سروو موتور های جریان AC

سیستم کنترل سروو موتور

سروو موتور مکانیزمی است که با فیدبک گیری از حرکت شفت خروجی موتور حرکت و یا موقعیت نهایی را کنترل می کند سروو موتورها عمدتا برای تشخیص موقعیت و سرعت حرکت شفت موتور، از انکودر بهره می گیرند

در این هنگام سرعت و موقعیت اندازه گیری شده و به سیستم کنترلی بازخورد می دهد و سیستم کنترلی دستورات لازم را برای به تغییرات سرعت به سیستم ارسال می کند.

انواع سیستم کنترلی

سیستم حلقه بسته

سیستم حلقه باز

سیستم تمام حلقه بسته

مشخصات سروو موتور دلتا B2 servomotor :

۱- گشتاور خروجی موتور باید متناسب با ولتاژ بکار گرفته شده آن باشد .
۲- جهت گشتاور سروو موتور باید به پلاریته لحظه ای ولتاژ کنترل بستگی داشته باشد .

مشخصات فنی سروو موتور دلتا B2

دارای ورودی پالس ۴mpps متناسب با کنترلرهای cnc
دارای مدهای speed ، position ، torque
در رنج های ۳kw تا ۰٫۱
ورودی ولتاژ ۲۲۰ ولت – تکفاز و سه فاز
دارای پورت RS-422 ، RS232 ، RS-458
دقت کنترل سرعت گشتاور %۱
دارای نرم افزار بسیار آسان و کاربردی
خروجی انکدر با ضریب قابل تنظیم
دارای حفاظت مناسب و سیستم اعلام آلارم
ورودر و خروجی دیجیتال و آنالوگ قابل تنظیم از طریق پارامترهای داخلی
تکنولوژی تنظیم اتوماتیک
پاسخ فرکانسی ۱۰۰۰Hz
رزولوشن انکودر ۱۶۰۰۰۰ پالس به ازای هر دور سروو موتور
ویژگی های سرو موتور دلتا B2
برآورد شدن دقت بالا در تعیین موقعیت
دارای صفحه کلید روی درایو جهت دسترسی به پرامترها

کمپانی ایتالیایی مارلی (Marelli Motori) تولید کننده با کیفیت ترین الکتروموتور ضدانفجار در اروپا می باشد.کمپانی مارلی(Marelli Motori) پیشگام در تولید انواع الکتروموتور ضد انفجار است و تنوع بسیار بالایی در محصولات ضد انفجار خود دارد و به دو گروه ولتاژ پایین و ولتاژ بالا تبدیل می شود.

الکتروموتورهای ضد انفجار مارلی Marelli Motori ولتاژ پایین بسته به کلاس دمایی و ضریب ایمین در مدل های مختلف تولید می شوند.

این شرکت توانست با مدیریتی کارآمد تولیدات خود را در زمینه های ژنراتور، پمپ، فن و ژنراتور توسعه دهد.

در حال حاضر کمپانی مارلی با بالاترین کیفیت و با رعایت معتبرترین استانداردهای بین المللی نظیر ATEX , ISO9001:2008,BS OHSAS:2007 محصولات خود را تولید می نماید.

الکتروموتور مارلی Marelli Motori

الکتروموتوردریایی Marelli
الکتروموتور اسلیپ رینگ Marelli
الکتروموتور ترمزدار Mareili
الکتروموتور تک فاز Mareili
الکتروموتور ضد انفجار Marelli

انواع الکتروموتور ضد انفجار مارلی Marelli

۱- سری های : D5K – D6K – D5R ضریب ایمنی Ex d II C T4 Gb قابل عرضه تا توان ۲۰۰ kw
۲- سری های : D5Y – D6Y – D5V ضریب ایمنی Ex de II C T4 Gb قابل عرضه تا توان ۲۰۰ kw
۳- سری : D5Tضریب ایمنی Ex d I Mb قابل عرضه تا توان ۲۴۰ kw
۴- سری : D5Uضریب ایمنی Ex de I Mb قابل عرضه تا توان ۲۴۰ kw
۵- سری های : D5X – D6X – D5S ضریب ایمنی Ex de II B T4 Gb قابل عرضه تا توان ۹۲۵ kw
۶- سری های : D5C – D6C – D5F ضریب ایمنی Ex d II B T4 Gb قابل عرضه تا توان ۹۳۵ kw

ویژگی الکتروموتور ضد انفجار مارلی Marelli :

۱ اینکودر(کدگذار
۲ سنسورهای ارتعاشی
۳ طرح یاتاقان های عایق دار
۴ افزایش درجه حفاظت تا IP56/65
۵سرشفت خاص در هر دو سمت
مشخصات الکتروموتور ضد انفجار مارلی Marelli

کاربرد الکتروموتور ضد انفجار مارلی در صنعت :

۱ اینورتر
۲ غیرآلاینده و صرفه جویی در انرژی
۳کلاس حرارتی ۱۵۵(F)
۴ کلاس حرارتی H به عنوان یک گزینه در دسترس
۵ کیفیت فوق العاده محصولات
۶ ایمنی و راندمان بالا
کاربرد الکتروموتور ضد انفجار مارلی Marelli
۱ صنعت نفت، گازو پتروشیمی
۲ صنایع شیمیایی
۳ صنایع نظامی هسته ای
۴ صنایع رنگ سازی
۵صنایع جابجایی سوخت و انتقال گاز
۶ صنایع الکل سازی
۷ معادن ذغال سنگ
۸ صنایع آرد
۹صنایع سیمان

(الکترو موتورچیست؟ – الکترو موتور معمولی – الکتروموتور ضد انفجار – فروش الکترو موتور – لیست قیمت الکترو موتور)

انواع الکتروموتور : الکتروموتور یا موتور الکتریکی، الکتریسیته را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند. اکثر الکتروموتورها توسط الکترومغناطیس کار می‌کنند، اما موتورهایی که بر اساس پدیده‌های دیگری نظیر نیروی الکتروستاتیک و اثر پیزوالکتریک کار می‌کنند، هم وجود دارند. ایده کلی این است که وقتی که یک ماده حامل جریان الکتریسیته تحت اثر یک میدان مغناطیسی قرار می‌گیرد، نیرویی بر روی آن ماده از سوی میدان اعمال می‌شود. در یک موتور استوانه‌ای، روتور به علت گشتاوری که ناشی از نیرویی است که به فاصله‌ای معین از محور روتور به روتور اعمال می‌شود، می‌گردد. اغلب الکتروموتورها دوارند، اما موتور خطی هم وجود دارند. در یک الکتروموتور دوار بخش متحرک (که معمولاً درون موتور است) روتور و بخش ثابت استاتور خوانده می‌شود. موتور شامل آهنرباهای الکتریکی است که روی یک قاب سیم پیچی شده است. گر چه این قاب اغلب آرمیچر خوانده می‌شود، اما این واژه عموماً به غلط بکار برده می‌شود. در واقع آرمیچر آن بخش از موتور است که به آن ولتاژ ورودی اعمال می‌شود. با توجه به طراحی ماشین، هر کدام از بخشهای روتور یا استاتور می‌توانند به عنوان آرمیچر باشند. برای ساختن موتورهایی بسیار ساده کیت هایی را در مدارس استفاده می‌کنند. الکتروموتور تک فاز و الکتروموتور سه فاز با دور های مختلف ۷۵۰ دور، ۱۰۰۰ دور، ۱۵۰۰ دور ۳۰۰۰ دور، با درجه حفاظتی مختلف و نحوه های نصب گوناگون، الکتروموتور ترمزدار، الکتروموتور کلاچ دار وسایرموارد

انواع الکتروموتور:

  • الکتروموتور DC
  • الکتروموتور میدان سیم پیچی شده
  • الکتروموتور یونیورسال
  • الکتروموتور AC تک فاز
  • الکتروموتور AC سه فاز
  • الکتروموتور پله ای
  • الکتروموتور خطی

اجزاء الکتروموتور:

  • آرمیچر
  • ذغال هادی
  • سوئیچ تغییر دهنده جهت برق
  • محور
  • آهن ربا
  • منبع برق DC

مشخصات الکتروموتورها:

مشخصاتي كه روي پلاك الكتروموتورها مينويسند براي استفاده بهينه در طراحي و راه اندازي صحيح بكار ميرود و  شامل نكاتي ميشود كه گاهي بي توجهي به آن باعث بهره بري كمتر و خسارت به تجهيزات الكتريكی ميگردد .

لذا پلاك خواني الكترو موتورها كمك زيادي به طراح و راه انداز براي طراحی مدار مربوطه و انتخاب صحيح كنتاكتور و بي متال و … مينمايد .

فرق بین ستاره و مثلث چیست؟

ابتدا سعی می کنيم آنچه که در مورد هر یک از اتصالها اتفاق می افتد را به صورت تشریحی و کالبد شکافانه برایتان نشان دهيم. در اتصال ستاره آنچه که اتفاق می افتد به قرار زیر است:

انتهای تمام سیم پیچی که به هم وصل شده اند را در وسط قرار داده ام xyz , و آن را با علامت پیکان مشخص نموده ام.هر یک از سیم پیچ ها که با اختلاف ۱۲۰ درجه نسبت به هم در استاتور قرار گرفته اند نیز به همان اختلاف بصورت شمایی رسم شده اند. آنچه ازاین شکل برداشت می شود این است که این مجموعه از روابط برداری تبعیت کرده و ما به حقایق جالبی خواهیم رسید قبل از این که محاسبات برداری را انجام دهم لازم است به آگاهی شما برسانم که در موتورهای سه فاز ما یک جریان و ولتاز خطی داریم که مربوط به شدت جریان و ولتاز ورودی(بین دو فاز) در مسیر کابل به داخل موتور است ویک ولتاژ و شدت جریان فازی هم داریم که مربوط به شدت جریان داخل سیم پیچ و ولتاژی است که در دوسر سیم پیچها وجود دارد.

در اتصال ستاره می توان طبق شکل vp1 و vp2 را به عنوان دو برداری در نظر گرفت که اگر برآیند آنها را حساب کنیم برابر با برداری شودکه با نام VL از فاز R در حال ورود به موتور می باشد.برای محاسبه برآیند این دو بردارکافی است به موازات هر یک از بردارهای VP1 و VP2 خطی رسم کنیم تا در نقطه ای یکدیگر را قطع کنند. برآیند این دو بردار از نقطه تقاطع اول شروع شده تا به محل تقاطع اخیر ختم می شود.

معيارهاي انتخاب الکتروموتور:

۱- دردست بودن منبع تغذیه
۲- شرط یا عوامل راه اندازی
۳- مشخصه‌های راه اندازی (گشتاور – سرعت) مناسب
۴- سرعت عملکرد کار مطلوب
۵- قابلیت کارکردن به جلو و عقب
۶- مشخصه‌هی شتاب (وابسته به بار)
۷- بازده مناسب در بار اسمی
۸- توانایی تحمل اضافه بار
۹- اطمینان الکتریکی و حرارتی
۱۰- قابلیت نگهداری و عمر مفید 
۱۱- ظاهر مکانیکی مناسب (اندازه، وزن،‌ میزان صدا، محیط اطراف)
۱۲- پیچیدگی کنترل و هزینه